فهرست رسیدگی مالیات ارزش افزوده ۱۴۰۳: آیا نام شما در لیست قطعی‌سازی است؟
اکتبر 29, 2025
اطلاعيه مهم سازمان امور مالياتی كشور: چه کسانی ملزم به حسابرسی اجباری هستند؟
نوامبر 5, 2025فرآیند صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مؤدیان با ابلاغ بخشنامه جدید (شماره ۲۰۰/۱۴۰۴/۸۴) پیرامون ماده (۱۴) مکرر قانون پایانه‌های فروشگاهی، برای گروه بزرگی از صاحبان مشاغل (اشخاص حقیقی) دستخوش تغییرات بنیادین شده است. این دستورالعمل به طور شفاف، مؤدیانی را که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می‌کنند، مشروط به رعایت نصاب‌های فروش مشخص، از این تکلیف در سال ۱۴۰۴ معاف می‌نماید.
درک دقیق این معافیت برای حسابداران و مدیران مالی جهت جلوگیری از جرائم احتمالی، حیاتی است. بر اساس ماده (۲) آیین‌نامه اجرایی مذکور، کلیه صاحبان مشاغل (موضوع فصل چهارم، باب سوم ق.م.م) که شرایط زیر را همزمان دارا باشند، در سال ۱۴۰۴ از صدور و ثبت صورتحساب الکترونیکی نوع اول و دوم معاف خواهند بود:
-
فروش کل کالا و خدمات ایشان (به ازای هر مودی) در سال ۱۴۰۲ کمتر از مبلغ ۱۸۰ میلیارد ریال بوده باشد.
-
همچنین، فروش کل سال ۱۴۰۳ ایشان نیز کمتر از مبلغ ۱۴۴ میلیارد ریال ثبت شده باشد.
-
مادامی که مجموع فروش کالا و خدمات آنها در آن پرونده در طی سال ۱۴۰۴ نیز از نصاب ۱۴۴ میلیارد ریال عبور ننماید.
نکته اساسی این است که مؤدیان مشمول این معافیت، کماکان موظفند نسبت به نصب و استفاده از دستگاه کارتخوان بانکی (POS) یا درگاه پرداخت الکترونیکی اقدام کنند.
حد نصاب ۱۴۴ میلیارد ریالی: مرز لغو معافیت صدور صورتحساب
این معافیت، دائمی و مطلق نیست. بخشنامه به وضوح تشریح می‌کند که چنانچه میزان فروش کالا و خدمات هر یک از این صاحبان مشاغل در پرونده مالیاتی مربوطه، از حد نصاب ۱۴۴ میلیارد ریال عبور نماید، مؤدی مذکور از شمول معافیت خارج می‌شود.
الزام به اجرای تکالیف، از ابتدای «دومین دوره مالیاتی» (فصل) بعد از اتمام دوره‌ای (فصلی) که در آن از نصاب عبور کرده، آغاز خواهد شد. برای درک بهتر این زمان‌بندی، جدول اجرایی زیر ارائه شده است:
-
عبور از نصاب در سال ۱۴۰۳:
عبور از نصاب تا پایان پاییز ۱۴۰۳: الزام به صدور صورتحساب از ابتدای فروردین ۱۴۰۴.
عبور از نصاب تا پایان زمستان ۱۴۰۳: الزام به صدور صورتحساب از ابتدای تیرماه ۱۴۰۴. -
عبور از نصاب در سال ۱۴۰۴:
عبور از نصاب تا پایان بهار ۱۴۰۴: الزام به صدور صورتحساب از ابتدای مهرماه ۱۴۰۴.
عبور از نصاب تا پایان تابستان ۱۴۰۴: الزام به صدور صورتحساب از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۴.
عبور از نصاب تا پایان پاییز ۱۴۰۴: الزام به صدور صورتحساب از ابتدای فروردین ماه ۱۴۰۵.
عبور از نصاب تا پایان زمستان ۱۴۰۴: الزام به صدور صورتحساب از ابتدای تیر ماه ۱۴۰۵.
گروه‌های مستثنی شده: چه کسانی همواره ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی هستند؟
نکته بسیار حیاتی برای حسابداران و مدیران مالی، شناخت دقیق گروه‌هایی است که «تحت هیچ شرایطی» مشمول معافیت ماده (۱۴) مکرر نمی‌شوند. این اشخاص، فارغ از قواعد مندرج در این بخشنامه و با هر میزان فروش سالانه، کماکان ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مؤدیان می‌باشند.
این گروه‌ها عبارتند از:
-
کلیه اشخاص حقوقی: (موضوع فصل پنجم، باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحیه‌های بعدی آن؛ شامل تمامی شرکت‌ها).
-
مشاغل خاص (موضوع بودجه ۱۴۰۲): کلیه صاحبان ِحرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و داروخانه‌ها، دامپزشکی، فروشندگان تجهیزات پزشکی و همچنین اشخاص شاغل در کسب‌وکارهای حقوقی (اعم از وکالت، مشاوره حقوقی و خانواده).
-
طلا، جواهر و پلاتین: عرضه‌کنندگان کالا و خدمات مرتبط با طلا، جواهر و پلاتین (به استناد جزء ۴ بند «ب» ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰).
-
فروشندگان مواد معدنی: خاصه فروش به واحدهای فرآوری مواد معدنی (موضوع بند «م» تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲).
-
واحدهای آلاینده: کلیه واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی که به تشخیص سازمان حفاظت محیط زیست، آلاینده محسوب شده و حدود مجاز زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند (الزام از ابتدای دومین دوره مالیاتی پس از درج در پایگاه واحدهای آلاینده).
نکته کلیدی: عدم بازگشت معافیت پس از لغو
یکی از ظرافت‌های حقوقی این بخشنامه که نباید از دید متخصصان مالی پنهان بماند، دائمی بودن لغو معافیت است. در صورتی که مؤدی در یک دوره مالیاتی، به هر دلیلی (مانند عبور از نصاب فروش یا قرار گرفتن در لیست آلایندگی)، شرایط بهره‌مندی از معافیت را از دست بدهد و ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مؤدیان شود، دیگر مجاز به بهره‌مندی از این معافیت در آینده نخواهد بود؛ این حکم حتی اگر در دوره‌های بعدی، فروش وی مجدداً به زیر نصاب کاهش یابد یا از لیست آلایندگی رفع اثر شود نیز پابرجا است.
وضعیت پرونده‌های مشارکتی و مناطق آزاد
در پایان، بخشنامه دو نکته تکمیلی را نیز روشن ساخته است:
- پرونده‌های مشارکتی: در خصوص پرونده‌های اشخاص حقیقی که به صورت مشارکتی اداره می‌شوند، حد نصاب موضوع ماده (۱۴) مکرر (مثلاً ۱۴۴ میلیارد ریال)، برابر با مبالغ مندرج به ازای «هر مودی» (یعنی هر شریک) محاسبه خواهد شد.
- مناطق آزاد: مفاد کامل این بخشنامه و الزامات آن، برای کلیه فعالان اقتصادی که در مناطق آزاد تجاری-صنعتی و سایر مناطق ویژه اقتصادی کشور مستقر هستند نیز عیناً جاری و لازم‌الاجرا می‌باشد.
تکلیف خود را شفاف سازید: ریسک عدم انطباق را نپذیرید
تشخیص دقیق شمول یا عدم شمول در این معافیت، نیازمند بررسی دقیق سوابق فروش و انطباق با گروه‌های مستثنی شده است. یک اشتباه در محاسبه نصاب یا تفسیر بخشنامه می‌تواند منجر به عدم صدور صورتحساب در زمان الزام و تعلق جرائم سنگین شود.
آیا در مورد محاسبه نصاب فروش خود یا وضعیت پرونده‌تان در سامانه مؤدیان تردید دارید؟ پیش از آنکه دیر شود، برای یک مشاوره مالیاتی دقیق و اطمینان از اجرای صحیح تکالیف قانونی با کارشناسان ما تماس بگیرید.