مطابق با مفاد قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه ادارات کل سازمان امور مالیاتی کشور موظف‌اند نسبت به بررسی و رسیدگی به اظهارنامه‌های مالیاتی ارائه‌شده از سوی مؤدیان، حداکثر ظرف مدت یک سال از پایان مهلت قانونی تسلیم اظهارنامه اقدام نمایند. پس از انجام فرآیند رسیدگی، ادارات امور مالیاتی باید ظرف حداکثر سه ماه نسبت به صدور برگ تشخیص مالیات اقدام کنند.

چنانچه این فرآیند در مهلت مقرر قانونی انجام نپذیرد، اظهارنامه تسلیمی مؤدی به عنوان مبنای قطعی محاسبه و تعیین مالیات پذیرفته خواهد شد. به بیان دیگر، اگر اداره مالیاتی در مهلت تعیین‌شده نسبت به بررسی و صدور برگ تشخیص اقدام نکند، میزان مالیات ابرازی مؤدی قطعی تلقی می‌گردد و امکان مطالبه مبلغی بیش از آن از بین می‌رود.

در مواردی که مؤدی از ارائه اظهارنامه در مهلت مقرر قانونی امتناع ورزیده باشد، سازمان امور مالیاتی این اختیار را خواهد داشت که حداکثر ظرف مدت پنج سال از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، نسبت به بررسی، رسیدگی و صدور برگ تشخیص اقدام نماید. این موضوع بیانگر آن است که در غیاب اظهارنامه، فرصت و اختیار دستگاه مالیاتی برای رسیدگی به پرونده، از یک سال به پنج سال افزایش می‌یابد.