راهنمای جامع مالیات نقل و انتقال املاک: تحلیل بخشنامه جدید و الزامات قانون ثبت رسمی
اکتبر 21, 2025
تحلیل بخشنامه ماده ۱۴ مکرر: چه کسانی از صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مؤدیان معاف شدند؟
نوامبر 1, 2025سازمان امور مالیاتی، در رویکردی نوین، فهرست مؤدیانی که برای دوره‌های مالیاتی سال ۱۴۰۳ مشمول رسیدگی مالیات ارزش افزوده خواهند بود را اعلام نموده است. این اقدام، گامی مهم در جهت تفکیک مؤدیان و بهینه‌سازی فرآیندهای حسابرسی تلقی می‌شود. بر اساس این بخشنامه، تنها شرکت‌هایی که نام آن‌ها در این فهرست اختصاصی درج شده است، مورد حسابرسی دقیق مالیاتی قرار می‌گیرند. این فهرست در واقع، مؤدیان را به دو دسته «کم‌ریسک» و «پُرریسک» طبقه‌بندی کرده است. برای صاحبان مشاغل و حسابداران، درک پیامدهای این طبقه‌بندی حیاتی است.
فهرست رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده ۱۴۰۳ به چه معناست؟
در گذشته، اصل بر رسیدگی به اکثر اظهارنامه‌های ارسالی بود. اما طبق رویه جدید، سازمان امور مالیاتی با استفاده از داده‌کاوی و تحلیل رفتار مؤدیان، اقدام به شناسایی مؤدیان پُرریسک نموده است.
خبر کلیدی برای جامعه حسابداری این است: اگر نام شرکت شما در این لیست نباشد، به این معناست که اظهارنامه‌های مالیات ارزش افزوده ابرازی شما برای دوره‌های سال ۱۴۰۳، مورد پذیرش و قطعی تلقی گردیده است. به بیان دیگر، اظهارات شما نهایی شده و نیازی به رسیدگی جداگانه نخواهد داشت. این امر، پاداشی برای شرکت‌های با عملکرد شفاف و کم‌ریسک محسوب می‌شود.
در مقابل، شرکت‌هایی که در این لیست قرار گرفته‌اند، به عنوان مؤدیان با ریسک بالا شناسایی شده و باید خود را برای یک فرآیند حسابرسی دقیق آماده کنند.
نحوه استعلام و بررسی فهرست مؤدیان مشمول رسیدگی
بسیاری از حسابداران و مدیران مالی اکنون این پرسش را دارند که چگونه می‌توانند از وضعیت شرکت خود مطلع شوند. سازمان امور مالیاتی، دسترسی به این اطلاعات را از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی فراهم آورده است.
مؤدیان محترم می‌توانند با مراجعه به سامانه سازمان امور مالیاتی، در بخش مربوط به پرونده مالیاتی خود (قسمت ثبت‌نام)، و با استفاده از کد رهگیری پرونده، وضعیت شمول یا عدم شمول خود در این فهرست را به سادگی بررسی و استعلام نمایند. جستجو در این لیست مشخص خواهد کرد که آیا شما برای سال ۱۴۰۳ مشمول رسیدگی دقیق مالیات ارزش افزوده هستید یا خیر.
معیارهای انتخاب مؤدیان پُرریسک برای رسیدگی VAT
قرار گرفتن در فهرست رسیدگی، تصادفی نیست. اگرچه سازمان امور مالیاتی تمام معیارهای دقیق خود را اعلام نمی‌کند، اما بر اساس اطلاعات موجود و تجربیات حرفه‌ای، انتخاب مؤدیان پُرریسک عمدتاً بر اساس موارد زیر صورت می‌گیرد:
-
تناقض در تراکنش‌های بانکی: عدم همخوانی معنادار مبالغ واریزی به حساب‌های بانکی معرفی‌شده شرکت با فروش ابرازی در اظهارنامه‌های مالیات بر ارزش افزوده.
-
مغایرت در گزارشات خرید و فروش فصلی (TTMS): وجود اختلاف و مغایرت قابل توجه میان اطلاعات خرید و فروش اعلامی مؤدی و داده‌های ثبت‌شده توسط طرفین معامله در سامانه.
-
معامله با شرکت‌های فاقد اعتبار (کدفروش): شناسایی خرید یا فروش از مؤدیانی که در لیست «فاقد اعتبار» سازمان مالیاتی قرار دارند.
-
نسبت‌های مالیاتی غیرمتعارف: پایین بودن غیرعادی اعتبار مالیاتی (مالیات پرداختی بابت خرید) نسبت به مالیات ستانده (مالیات دریافتی بابت فروش) یا بالعکس، که می‌تواند نشانه‌ای از فعالیت غیرواقعی باشد.
تبعات قرارگیری (یا عدم قرارگیری) در فهرست رسیدگی
پیامدهای این طبقه‌بندی برای دو گروه از مؤدیان کاملاً متفاوت است:
۱. گروه اول: مؤدیان خارج از فهرست (کم‌ریسک)
برای این دسته از شرکت‌ها که اکثریت را تشکیل می‌دهند، عدم وجود نام در لیست، به منزله «قطعیت اظهارنامه» است. این بدان معناست که مبالغ ابرازی و پرداخت‌شده توسط آن‌ها برای دوره‌های سال ۱۴۰۳ پذیرفته شده و سازمان مالیاتی، رسیدگی مجددی در این خصوص انجام نخواهد داد. این دستاورد، نشان‌دهنده موفقیت واحد مالی شرکت در اجرای صحیح تکالیف و شفافیت در ارائه گزارشات مالیات ارزش افزوده است.
۲. گروه دوم: مؤدیان مندرج در فهرست (مشمول رسیدگی)
این دسته از مؤدیان باید منتظر دریافت «برگ دعوت به رسیدگی» باشند. قرارگیری در این فهرست به معنای لزوم آمادگی کامل واحد مالی است. حسابداران باید تمامی اسناد و مدارک مثبته، دفاتر قانونی، فاکتورهای خرید و فروش، قراردادها و مستندات مربوط به تراکنش‌های بانکی مرتبط با دوره‌های سال ۱۴۰۳ را آماده‌سازی و طبقه‌بندی کنند تا در زمان حسابرسی، به بازرسان سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
اقدام بعدی: پرونده مالیاتی خود را ایمن کنید
چه نام شما در این فهرست باشد و چه در گروه مؤدیان کم‌ریسک قرار گرفته باشید، اطمینان از انطباق کامل با قوانین، همواره هوشمندانه‌ترین استراتژی مالیاتی است.
آیا در مورد این بخشنامه، نحوه استعلام کد رهگیری یا آماده‌سازی اسناد برای رسیدگی احتمالی سؤالی دارید؟ برای دریافت مشاوره تخصصی و اطمینان از سلامت پرونده مالیاتی خود، همین حالا با کارشناسان ما در "گروه ایران حسابدراری" تماس بگیرید.