نقش اظهارنامه کالاهای آسیب رسان در حسابرسی مالیاتی شرکت‌ها
آگوست 4, 2025در راستای اجرای سیاست‌های تحول دیجیتال در نظام مالیاتی کشور و با استناد به بخشنامه شماره ۲۰۰/۱۴۰۳/۱۱، سازمان امور مالیاتی کشور اقدام به ایجاد امکانی جدید در سامانه واکنش به اطلاعات موضوع مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم نموده است. هدف از این اقدام، تکریم مؤدیان، ارتقای شفافیت، و تسهیل در فرایند رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی به‌ویژه در حوزه مالیات تکلیفی پزشکان می‌باشد.
در مواردی، برخی مراکز درمانی هنگام ارسال اطلاعات مربوط به پرداخت‌های مالیاتی، داده‌هایی را به اشتباه تحت پرونده‌های مالیاتی نامرتبط با مودی ثبت کرده‌اند. این اشتباهات باعث بروز مشکلاتی در تعیین مالیات صحیح پزشکان و محاسبه نادرست مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم شده است. برای حل این مشکل، سازمان امور مالیاتی امکان بررسی، و در صورت نیاز، تغییر پرونده مالیاتی مرتبط با مالیات تکلیفی پزشکان را در سامانه مربوطه فراهم کرده است.
بر این اساس، پزشکان محترم می‌توانند با ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir و انتخاب بخش «سامانه واکنش به اطلاعات»، در زیرشاخه «اطلاعات صورت معاملات مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر»، به اطلاعات ثبت‌شده مربوط به خود دسترسی یافته و در صورت مشاهده مغایرت، اقدام به اصلاح و ثبت تغییرات لازم نمایند.
این فرایند به مؤدیان این امکان را می‌دهد که پیش از آغاز فرآیند رسیدگی نهایی و محاسبه مالیات مقطوع، نسبت به صحت‌سنجی اطلاعات اقدام کرده و از بروز جرائم و اختلافات احتمالی در محاسبه مالیات جلوگیری نمایند. چنین اقدامی علاوه‌بر تسهیل در تعیین مالیات، گامی مؤثر در افزایش رضایتمندی مودیان و ایجاد شفافیت بیشتر در تعاملات مالی میان پزشکان و سازمان امور مالیاتی به شمار می‌آید.
مالیات تکلیفی پزشکان؛ آنچه باید بدانید
مالیات تکلیفی نوعی از مالیات مستقیم است که پرداخت آن بر عهده پرداخت‌کننده وجه است و نه دریافت‌کننده آن. در خصوص پزشکان، این موضوع زمانی مطرح می‌شود که بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها یا مراکز درمانی طرف قرارداد پزشکان، موظف به کسر بخشی از حق‌الزحمه به عنوان مالیات و واریز آن به حساب سازمان امور مالیاتی می‌باشند. این مبلغ، بدون اینکه مستقیماً توسط پزشک پرداخت شود، از درآمد ناخالص وی کسر می‌گردد.
نقش سامانه واکنش در اصلاح اطلاعات مالیات تکلیفی پزشکان
با گسترش سیستم‌های اطلاعاتی و اجرای کامل مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، سازمان امور مالیاتی کشور سامانه‌ای تحت عنوان «سامانه واکنش به اطلاعات» راه‌اندازی کرده است. هدف این سامانه، مدیریت و اصلاح اطلاعات اشتباهی است که توسط اشخاص ثالث، مانند مراکز درمانی، ارسال می‌شود.
در بسیاری از موارد، مراکز درمانی به اشتباه اطلاعات پرداختی را در قالب پرونده‌های نامرتبط ثبت کرده‌اند. این اشتباهات می‌تواند موجب شود پزشک با مالیات بالاتری مواجه شده یا اظهارنامه وی دچار تناقض گردد. ازاین‌رو، سازمان امور مالیاتی با ایجاد امکان اصلاح و تغییر پرونده مربوط به مالیات تکلیفی پزشکان در این سامانه، گامی مهم در جهت بهینه‌سازی فرآیند تشخیص مالیات و تکریم مؤدیان برداشته است.
نحوه ورود به سامانه و اصلاح اطلاعات
پزشکان و مؤدیان مالیاتی مرتبط می‌توانند با مراجعه به درگاه ملی خدمات الکترونیک مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir، وارد بخش «سامانه واکنش اطلاعات» شوند. سپس با انتخاب زیرشاخه «اطلاعات صورت معاملات ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر»، اطلاعات ارسال‌شده از طرف مراکز درمانی نمایش داده می‌شود. در این بخش، مؤدی می‌تواند اطلاعات نادرست را بررسی و در صورت لزوم، تغییرات لازم را در پرونده مالیات تکلیفی خود اعمال نماید.
تأثیر اصلاح اطلاعات بر مالیات مقطوع پزشکان
مطابق تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، پزشکانی که مشمول استفاده از شرایط مالیات مقطوع هستند، می‌توانند با ارائه اظهارنامه ساده‌سازی‌شده، از معافیت رسیدگی کامل برخوردار شوند. اما اگر اطلاعات مالیات تکلیفی اشتباه باشد، این فرآیند به مشکل خورده و پزشک ممکن است مجبور به ارائه مستندات گسترده و حتی رسیدگی کامل شود. بنابراین، اصلاح اطلاعات مالیات تکلیفی، نقش کلیدی در بهره‌مندی از مالیات مقطوع دارد.
نقش حسابداران در مدیریت مالیات تکلیفی پزشکان
یکی از دغدغه‌های اصلی پزشکان، نبود آگاهی یا فرصت کافی برای رسیدگی به موضوعات مالیاتی است. در این راستا، همکاری با حسابداران حرفه‌ای و آشنا با سامانه‌های مالیاتی، می‌تواند به شناسایی خطاهای احتمالی و اصلاح به‌موقع اطلاعات منجر شود. به‌ویژه در استفاده از امکانات سامانه واکنش، داشتن یک مشاور مالیاتی مطلع، می‌تواند بسیار مفید و راهگشا باشد.
