
ثبت بارنامه در سایت امور مالیاتی؛ راهنمای کامل مودیان
آگوست 1, 2025مطابق مفاد قانون مالیات بر ارزش افزوده و بخشنامههای تکمیلی سازمان امور مالیاتی کشور، کالاهای آسیب رسان به کالاهایی اطلاق میشود که مصرف آنها دارای آثار منفی بر سلامت عمومی، محیط زیست یا منابع طبیعی باشد. این گروه از کالاها با هدف اصلاح رفتار مصرفی جامعه و همچنین تأمین بخشی از هزینههای سلامت و محیط زیست، مشمول نرخ مالیات و عوارض ویژهای هستند.
از جمله مصادیق شناختهشده کالاهای آسیبرسان میتوان به انواع دخانیات، نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای انرژیزا، مواد غذایی پرنمک یا پرچرب اشاره کرد. تشخیص و اعلام لیست دقیق این کالاها، از سوی هیأت وزیران و بر اساس پیشنهاد وزارت بهداشت و سازمان امور مالیاتی انجام میشود.
حسابداران محترم لازم است در زمان تنظیم و ارسال اظهارنامه کالاهای آسیب رسان نسبت به نوع کالا، کد تعرفه و دستهبندی صحیح آن دقت لازم را به عمل آورند.

نرخ کالاهای آسیب رسان
بر اساس آخرین اصلاحیه قانون مالیات بر ارزش افزوده، کالاهای آسیب رسان مشمول نرخ متفاوتی از مالیات هستند که عموماً بالاتر از نرخ عمومی ۹ درصد تعیین شدهاند.
بهعنوان مثال:
-
انواع نوشابههای گازدار و انرژیزا: مشمول مالیات ۱۵٪
-
دخانیات داخلی: مشمول مالیات تا ۲۵٪
-
دخانیات وارداتی: مشمول مالیات تا ۴۰٪
-
محصولات پرنمک و پرچرب: نرخ متغیر بر اساس اعلام هیأت وزیران
اظهارنامه کالاهای آسیب رسان باید با نرخهای بهروز شده مطابقت داشته باشد. هرگونه مغایرت در محاسبه نرخ یا عدم تطابق با فهرست ابلاغی، ممکن است منجر به رد اعتبار مالیاتی یا مطالبه جرایم شود. بنابراین به حسابداران توصیه میشود آخرین بخشنامهها را در زمان تنظیم اظهارنامه بررسی نماین

جدول مربوط به کالاهای آسیب رسان
سازمان امور مالیاتی در راستای تسهیل فرایند شناسایی کالاهای مشمول، جدولی جامع تحت عنوان جدول کالاهای آسیب رسان منتشر کرده است. این جدول شامل موارد زیر است:
-
شرح کالا
-
کد تعرفه گمرکی
-
نرخ مالیات و عوارض مربوطه
-
مبدأ یا کشور تولیدکننده (در صورت وارداتی بودن)
ردیف | نوع کالا | شرح کالا یا گروه کالا | نرخ مالیات و عوارض (%) |
---|---|---|---|
1 | دخانیات داخلی | سیگار، تنباکو، پیپ، سیگار برگ | ۲۵٪ |
2 | دخانیات وارداتی | سیگار، تنباکو، سیگار برگ، پیپ وارداتی | ۴۰٪ |
3 | نوشابههای گازدار | نوشابههای معمولی و رژیمی | ۱۵٪ |
4 | نوشیدنیهای انرژیزا | نوشیدنیهای حاوی کافئین، گوارانا و... | ۱۵٪ |
5 | فرآوردههای غذایی پرنمک | چیپس، پفک، کنسرو و مواد غذایی با نمک بالا | ۹٪ تا ۱۵٪ |
6 | مواد غذایی پرچرب | لبنیات پرچرب، شیرینیهای پرچرب، سسهای چرب | ۹٪ تا ۱۵٪ |
7 | انواع شیرینی و شکلات صنعتی | حاوی شکر زیاد، روغنهای ترانسدار | ۹٪ تا ۱۵٪ |
8 | محصولات غذایی فرآوریشده | سوسیس، کالباس، غذاهای آماده پرچرب/پرمزه | ۹٪ تا ۱۵٪ |
💡 توضیح مهم: نرخهای فوق بهصورت حدودی درج شدهاند و ممکن است طبق آخرین مصوبات هیأت وزیران یا سازمان امور مالیاتی کشور دستخوش تغییر شوند. جهت ارسال دقیق اظهارنامه کالاهای آسیب رسان، لازم است از منابع رسمی مانند سامانه mytax.gov.ir یا بخشنامههای جدید استفاده شود.
موعد زمانی ارسال اظهارنامه کالاهای آسیب رسان

یکی از مهمترین الزامات قانونی برای شرکتهای تولیدکننده، واردکننده یا عرضهکننده کالاهای آسیب رسان، ارسال بهموقع اظهارنامه مربوطه در پایان هر فصل است. مطابق آییننامه اجرایی قانون مالیات بر ارزش افزوده، مودیان مکلفاند اظهارنامه کالاهای آسیب رسان را:
-
حداکثر تا ۱۵ روز پس از پایان هر فصل (در قانون قدیم)
-
یا تا پایان ماه بعد از فصل مالیاتی (طبق اصلاحات اخیر)
از طریق سامانه mytax.gov.ir ارسال نمایند. عدم ارسال در موعد مقرر مشمول جریمه ماده ۲۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود. بنابراین، ثبت صحیح اطلاعات کالاهای آسیب رسان و ارائه اظهارنامه در بازه زمانی تعیینشده، از الزامات مهم برای جلوگیری از جرایم مالیاتی و برخوردهای قانونی است.
کلام پایانی
تنظیم دقیق اظهارنامه کالاهای آسیب رسان نهتنها از منظر انضباط مالیاتی اهمیت دارد، بلکه در فرآیند حسابرسیهای فصلی و سالانه نیز اثرگذار است. سازمان امور مالیاتی در ممیزی پرونده شرکتهایی که در زمره فعالان حوزه کالاهای مشمول قرار دارند، به صحت و انطباق اطلاعات اظهارشده با جدول کالاهای آسیب رسان توجه ویژه دارد. از این رو، توصیه میشود حسابداران، تیم مالی شرکت و مشاوران مالیاتی با همافزایی دقیق، نسبت به تهیه و ثبت این اظهارنامه اقدام کنند.