دستورالعمل جدید مالیات مقطوع و اظهارنامه پیش‌فرض عملکرد سال ۱۴۰۳ ( امکان تغییر مالیات تکلیفی پزشکان )
آگوست 24, 2025
بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور: بخشودگی جرایم ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان
سپتامبر 7, 2025- سقف درآمدی تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۴
- نحوه محاسبه سقف درآمدی
- چه کسانی می‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند؟
- تفاوت تبصره ماده ۱۰۰ با اظهارنامه مالیاتی
- نحوه محاسبه مالیات در تبصره ماده ۱۰۰
- روش‌های پرداخت مالیات تبصره ماده ۱۰۰
- مهلت استفاده از تبصره ماده ۱۰۰
- چه کسانی نمی‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند؟
- عواقب کتمان درآمد در تبصره ماده ۱۰۰
- جمع‌بندی
- سوالات متداول
تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، طرحی تشویقی است که سازمان امور مالیاتی کشور برای حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط طراحی کرده است. این تبصره به مودیان با درآمد سالانه کمتر از سقف تعیین‌شده اجازه می‌دهد بدون نیاز به ارائه اظهارنامه مالیاتی یا نگهداری دفاتر و اسناد، مالیات خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کنند. این روش، فرآیند مالیات‌ستانی را برای مشاغل کوچک ساده‌تر کرده و بار اداری را کاهش می‌دهد. در این مقاله، به بررسی دقیق این تبصره، شرایط استفاده، نحوه محاسبه و پرداخت مالیات، و تفاوت آن با اظهارنامه مالیاتی می‌پردازیم.
سقف درآمدی تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۴
بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴، سقف درآمدی برای بهره‌مندی از مزایای تبصره ماده ۱۰۰ به ۱۵۰ برابر معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم افزایش یافته است. این مبلغ برای عملکرد سال ۱۴۰۳ معادل ۲۱۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان) تعیین شده است. این افزایش نسبت به سال ۱۴۰۳ که سقف درآمدی ۱۸۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بود، نشان‌دهنده تلاش قانون‌گذار برای حمایت بیشتر از مشاغل کوچک است. برای مشارکت‌های تجاری، سقف مجموع درآمد شرکا ۴۳۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال است.
نحوه محاسبه سقف درآمدی
سقف درآمدی تبصره ماده ۱۰۰ برای سال ۱۴۰۴ به این صورت محاسبه می‌شود:
۲۱۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۵۰ × ۱,۴۴۰,۰۰۰,۰۰۰ (معافیت ماده ۸۴)
این سقف به مودیان اجازه می‌دهد در صورت داشتن درآمد سالانه کمتر یا برابر با این مبلغ، از تسهیلات این تبصره بهره‌مند شوند.
چه کسانی می‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند؟
برای استفاده از مزایای تبصره ماده ۱۰۰، مودیان باید شرایط زیر را داشته باشند:
-
سقف درآمدی: مجموع فروش کالا یا خدمات در سال ۱۴۰۳ کمتر یا برابر با ۲۱۶ میلیارد ریال باشد (۴۳۲ میلیارد ریال برای مشارکت‌ها).
-
استفاده از پایانه‌های فروشگاهی: مودی باید از کارت‌خوان یا سایر پایانه‌های فروشگاهی استفاده کرده باشد.
-
پرداخت مالیات سال گذشته: مالیات عملکرد سال قبل به‌صورت کامل تسویه شده باشد.
-
دسترسی به فرم تبصره ۱۰۰: فرم مربوطه باید در درگاه خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی (my.tax.gov.ir) برای مودی فعال باشد.
نکته کلیدی: سازمان امور مالیاتی اختیار دارد که تعیین کند کدام مودیان می‌توانند از این تبصره استفاده کنند. بنابراین، حتی با داشتن شرایط، ممکن است این امکان برای برخی مودیان فراهم نشود.
تفاوت تبصره ماده ۱۰۰ با اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی، گزارشی جامع از عملکرد مالی مودیان است که شامل جزئیات درآمدها، هزینه‌ها و معافیت‌ها می‌شود و برای محاسبه مالیات سالانه الزامی است. اما تبصره ماده ۱۰۰، جایگزینی ساده‌تر برای کسب‌وکارهای کوچک ارائه می‌دهد. مودیانی که درآمد سالانه آن‌ها کمتر از سقف تعیین‌شده باشد، می‌توانند به‌جای تسلیم اظهارنامه، مالیات مقطوع پرداخت کنند و از فرآیند پیچیده حسابداری و ارائه اسناد معاف شوند.
مزایای تبصره ماده ۱۰۰ نسبت به اظهارنامه
-
کاهش بار اداری و حذف نیاز به نگهداری دفاتر مالی.
-
تسریع در فرآیند پرداخت مالیات.
-
معافیت از ارائه اسناد و مدارک حسابداری.
نحوه محاسبه مالیات در تبصره ماده ۱۰۰
مالیات مقطوع در تبصره ماده ۱۰۰ بر اساس فروش سالانه و تراکنش‌های بانکی مودی محاسبه می‌شود. این مبلغ معمولاً با افزایش درصدی نسبت به مالیات سال گذشته تعیین می‌شود. فرمول کلی محاسبه به شرح زیر است:
-
محاسبه سود مشمول مالیات:
فروش کالا یا خدمات × ضریب سود فعالیت = سود مشمول مالیات -
محاسبه ماخذ مالیاتی:
سود مشمول مالیات – معافیت سالانه = ماخذ مالیاتی -
محاسبه مالیات:
ماخذ مالیاتی × نرخ مالیات مشاغل = مبلغ مالیات
توجه: ضریب سود فعالیت بسته به نوع کسب‌وکار متفاوت است و توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود. مودیان می‌توانند مبلغ پیشنهادی سازمان را در فرم تبصره ۱۰۰ تأیید کرده یا در صورت عدم پذیرش، اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند.
روش‌های پرداخت مالیات تبصره ماده ۱۰۰
مودیان می‌توانند مالیات مقطوع را به دو روش پرداخت کنند:
-
پرداخت یک‌جا: کل مبلغ تا پایان مهلت قانونی (۳۱ شهریور ۱۴۰۴) پرداخت شود.
-
تقسیط مالیات:
بدون بدهی قبلی: تا ۷ قسط مساوی در ۶ ماه.
با بدهی قبلی و ترتیب پرداخت: اگر بدهی‌های قبلی با چک الکترونیکی در ۵ قسط تسویه شده باشد، ۷ قسط در ۶ ماه.
با بدهی قبلی بدون ترتیب پرداخت: حداکثر ۳ قسط در ۲ ماه.
با چک الکترونیکی و بدون بدهی: تا ۹ قسط در ۸ ماه.
مودیان با اظهارنامه: حداکثر ۲ قسط در ۱ ماه.
نکته: استفاده از چک الکترونیکی می‌تواند دوره تقسیط را طولانی‌تر کند.
مهلت استفاده از تبصره ماده ۱۰۰
مطابق بخشنامه سازمان امور مالیاتی، مودیان تا پایان شهریور ۱۴۰۴ فرصت دارند فرم مالیات مقطوع را در سامانه my.tax.gov.ir تأیید کرده یا مالیات را پرداخت کنند.
چه کسانی نمی‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند؟
گروه‌های زیر مشمول این تبصره نمی‌شوند:
-
مودیانی با درآمد سالانه بیش از ۲۱۶ میلیارد ریال (یا ۴۳۲ میلیارد ریال برای مشارکت‌ها).
-
مودیانی که فرم تبصره ۱۰۰ برای آن‌ها در سامانه بارگذاری نشده باشد.
-
مودیانی که صورت‌حساب الکترونیکی صادر نکرده‌اند.
عواقب کتمان درآمد در تبصره ماده ۱۰۰
گروه‌های زیر مشمول این تبصره نمی‌شوند:
-
درآمد بیش از سقف: مودی از تبصره ۱۰۰ محروم شده، مالیات طبق ماده ۹۷ محاسبه می‌شود و جریمه عدم ارائه اظهارنامه اعمال می‌گردد.
-
درآمد کمتر از سقف:
اختلاف کمتر از ۱۵٪: مالیات بر اساس درآمد اعلام‌شده قطعی می‌شود
اختلاف بیش از ۱۵٪: مابه‌التفاوت مالیات مطالبه خواهد شد.
جمع‌بندی
تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، راهکاری کارآمد برای کاهش پیچیدگی‌های مالیاتی مشاغل کوچک است. این تبصره با تعیین مالیات مقطوع و حذف نیاز به اظهارنامه، فرآیند مالیات‌ستانی را ساده‌تر کرده و به مودیان واجد شرایط امکان می‌دهد با سهولت بیشتری به تعهدات مالیاتی خود عمل کنند. برای اطلاعات بیشتر، به سامانه my.tax.gov.ir مراجعه کنید.